زگیل تناسلی معمولا به عنوان یک بیماری منتقلشونده از راه جنسی شناخته میشود، اما گاهی اوقات افرادی که هیچگونه رابطه جنسی نداشتهاند نیز به این مشکل مبتلا میشوند. همین موضوع باعث ایجاد نگرانی و سردرگمی در بسیاری از بیماران میشود. واقعیت این است که علت زگیل تناسلی بدون رابطه در مردان و زنان میتواند به عوامل مختلفی مانند تماس پوستی غیرمستقیم، استفاده از وسایل شخصی مشترک یا حتی ضعف سیستم ایمنی بدن برگردد. در این مطلب، به بررسی دقیقتر این دلایل میپردازیم تا با شناخت بهتر مسیرهای انتقال، بتوانید با دیدی آگاهانهتر از خودتان محافظت کنید.
آیا امکان ابتلا به زگیل تناسلی بدون رابطه جنسی وجود دارد؟
بله، امکان ابتلا به زگیل تناسلی بدون رابطه جنسی نیز وجود دارد، اما شیوع آن کمتر از حالت انتقال از طریق رابطه جنسی است. به طور کلی ویروس HPV (عامل اصلی زگیل تناسلی) از طریق تماس مستقیم پوست با پوست در ناحیه آلوده منتقل میشود، اما این تماس لزوما نباید از طریق رابطه جنسی باشد. همچنین باید در نظر داشته باشید که ویروس HPV میتواند مدتها درون بدن فرد نهفته باقی بماند و حتی بدون داشتن علائم، از فردی به فرد دیگر منتقل شود. به همین دلیل، برخی افراد ممکن است دچار زگیل تناسلی شوند، بدون آنکه هیچگونه تماس جنسی در مدت زمان اخیر داشته باشند یا حتی از منبع آلودگی آگاه باشند.
علت احتمالی زگیل تناسلی بدون رابطه جنسی در مردان و زنان
علت احتمالی انتقال زگیل تناسلی بدون رابطه جنس در زنان و در مردان، به عوامل مختلفی بستگی دارد که اغلب به تماس غیرمستقیم با ویروس HPV و یا ضعف سیستم ایمنی بدن مرتبط میباشد. از جمله مهمترین دلایل ابتلا به این بیماری، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. تماس غیر جنسی با پوست یا وسایل آلوده
ویروس HPV میتواند از طریق تماس مستقیم با پوست آلوده یا وسایلی که به طور مکرر با ناحیه آلوده در تماس هستند (مانند تیغ اصلاح، حوله، لباس زیر یا حتی تجهیزات بهداشتی در محیطهای عمومی) منتقل شود.
2. سیستم ایمنی ضعیف
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد دارای استرس شدید، تغذیه نامناسب، بیماریهای زمینهای یا مصرف داروهای سرکوب کننده، بیشتر مستعد ابتلا به HPV و زگیل تناسلی هستند. حتی اگر تماس مستقیمی با فرد آلوده نداشته باشند.
3. انتقال از مادر به نوزاد هنگام زایمان
در برخی موارد نادر، مادران مبتلا به HPV میتوانند ویروس را در هنگام تولد به نوزاد خود منتقل کنند. در این صورت موجب بروز زگیل تناسلی یا حتی زگیلهایی در ناحیه حلق، دهان و ریه نوزاد میشود.
4. فعال شدن ویروس قدیمی نهفته در بدن
در صورتی که ویروس HPV برای سالها به حالت خاموش در بدن وجود داشته باشد، میتواند در شرایط خاص (مانند استرس، بیماری یا ضعف ایمنی) دوباره فعال شده و خود را به صورت زگیل تناسلی نشان دهد؛ حتی اگر فرد مدتها رابطه نداشته باشد.
تشخیص زگیل تناسلی در افرادی که رابطه جنسی نداشتهاند، چگونه است؟
نحوه تشخیص زگیل تناسلی در افرادی که رابطه جنسی نداشتهاند کمی پیچیدهتر است، زیرا معمولا تصور میشود که تنها راه انتقال این بیماری، از طریق رابطه جنسی منتقل است. پزشک با بررسی دقیق علائم ظاهری و انجام آزمایشهای لازم، میتواند ابتلا به این بیماری و نوع ویروس را تشخیص دهد. در ادامه مراحل و روشهای تشخیص را برای شما توضیح میدهیم.
1. معاینه بالینی توسط پزشک
در این روش ابتدا پزشک با معاینه شکل ظاهری ضایعات در ناحیه تناسلی، مقعد یا اطراف آن، احتمال وجود زگیل تناسلی را بررسی میکند. این زگیلها معمولا کوچک، گوشتی، نرم و گاهی خوشهای هستند. در زنان ممکن است نیاز به معاینه داخلی (واژینال) نیز باشد.
2. شرح حال دقیق بیمار
در مرحله پزشک برخی موارد را بررسی کرده و از بیمار سوالاتی میپرسد تا روش انتقال را تشخیص دهد. این فاکتورها شامل موارد زیر میشوند:
- استفاده از تیغ یا حوله مشترک
- سابقه حضور در سونا یا حمام عمومی
- تماس پوستی نزدیک با دیگران
- وجود زگیل در سایر نواحی بدن
3. آزمایش HPV DNA
در مواردی ممکن است تشخیص زگیل تناسلی با معاینه ساده ممکن نباشد، در این حالت از آزمایش PCR یا HPV DNA تجویز میشود تا وجود انواع پرخطر یا کم خطر ویروس HPV در ناحیه تناسلی مشخص شود.
4. بیوپسی (نمونه برداری)
اگر ضایعه غیر معمول یا مشکوک به سایر بیماریها باشد، ممکن است پزشک تکه کوچکی از بافت را برای بررسی بیشتر زیر میکروسکوپ بردارد.
5. کولپوسکوپی و آزمایش پاپ اسمیر
در زنان برای تشخیص وجود زگیل داخلی دهانه رحم و یا سرطان، ممکن است آزمایش کولپوسکوپی (بررسی دهانه رحم با بزرگنمایی) یا آزمایش پاپ اسمیر تجویز شود.
جیا کلینیک، مرکزی معتبر برای درمان زگیل تناسلی در زنان و مردان
جینا کلینیک با بهرهگیری از تیمی مجرب و تجهیزات بهروز، خدمات تشخیص و درمان زگیل تناسلی را برای زنان و مردان ارائه میدهد. در این مرکز، پس از معاینه دقیق توسط پزشک متخصص، از روشهایی مانند کرایوتراپی (فریز کردن)، لیزر، داروهای موضعی و در صورت نیاز نمونهبرداری (بیوپسی) برای درمان استفاده میشود. همچنین در جینا کلینیک، مشاوره تخصصی برای پیشگیری از عود زگیل و تقویت سیستم ایمنی نیز انجام میگیرد. در جینا کلینیک از روشهای زیر برای درمان زگیل تناسلی استفاده میشود:
- درمان زگیل تناسلی با کرایوتراپی: در روش کرایوتراپی زگیل تناسلی، زگیل با نیتروژن مایع فریز میشود تا از بین برود. کرایوتراپی سریع، کمعارضه و مناسب برای زگیلهای سطحی است.
- درمان زگیل تناسلی با لیزر: لیزر درمانی زگیلهای تناسلی موجب تبخیر شدن این زائدهها از روی پوست میشود. این روش برای زگیلهای مقاوم یا نواحی حساس مناسب است و دقت بالایی دارد.
- درمان زگیل تناسلی با پلاسما تراپی: در پلاسما تراپی زگیل تناسلی، با استفاده از انرژی پلاسما، بافت زگیل تبخیر و سلولهای آلوده تخریب میشوند. این روش مدرن، غیرتهاجمی و موثر برای زگیلهای ظریف و نواحی حساس است.
آیا زگیل تناسلی میتواند نشانهای از آلودگی قدیمی باشد؟
بله ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) میتواند برای مدت زمان طولانی در بدن فرد باقی بماند، بدون آنکه هیچ علامتی ایجاد کند. در واقع، بسیاری از افراد ممکن است سالها قبل به ویروس آلوده شده باشند، اما بدن علائمی مانند زگیل را دیرتر نشان دهد. ویروس میتواند پس از ورود به بدن توسط سیستم ایمنی سرکوب شود، اما زمانی که بدن دچار ضعف ایمنی شد، ویروس فعال شده و زگیل ایجاد کند.
پیشگیری از زگیل تناسلی بدون داشتن رابطه جنسی فعال در زنان و مردان
پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی بدون رابطه در مردان و زنان نیز اهمیت زیادی دارد، زیرا ویروس HPV (عامل اصلی این زگیلها) میتواند از طریق تماسهای غیرجنسی، وسایل آلوده یا پوست به پوست منتقل شود. از جمله روشهای موثر بر پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی بدون رابطه جنسی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تزریق واکسن HPV: تزریق واکسن مانند واکسن گارداسیل، بهترین روش پیشگیری، حتی برای افرادی است که تاکنون رابطهای نداشتهاند. این واکسن از ابتلا به انواع پرخطر و کمخطر HPV (از جمله عامل زگیل تناسلی) جلوگیری میکند.
- عدم استفاده از وسایل شخصی مشترک: تیغ، حوله، لباس زیر، صابون و سایر وسایل بهداشتی باید کاملا شخصی باشند. این وسایل میتوانند در صورت آلودگی، ویروس را منتقل کنند.
- رعایت بهداشت در مکانهای عمومی: نقش رعایت بهداشت در ابتلا به زگیل تناسلی بسیار پر اهمیت است؛ به همین دلیل در استخر، سونا، حمام عمومی یا سرویسهای بهداشتی عمومی از دمپایی و ملحفه شخصی استفاده کنید و روی سطوح مرطوب ننشینید.
- تقویت سیستم ایمنی بدن: خواب کافی، تغذیه سالم، ورزش منظم و مدیریت استرس باعث تقویت سیستم ایمنی میشود و احتمال فعال شدن ویروسهای پنهان را کاهش میدهد.
- پرهیز از تماس پوستی نزدیک با افرادی که زگیل دارند: تماس مستقیم با زگیل تناسلی یا حتی زگیلهای دیگر در بدن افراد میتواند ویروس را منتقل کند.
آیا امکان انتقال زگیل تناسلی از طریق استخر، حمام و توالت عمومی وجود دارد؟
احتمال انتقال ویروس از طریق استخر، حمام و توالت عمومی بسیار پایین است؛ زیرا عامل اصلی زگیل تناسلی، ویروس HPV است که از طریق تماس مستقیم پوست با پوست آلوده منتقل میشود. این ویروس برخلاف برخی از ویروسها، در محیط بیرون از بدن برای مدت زمان کوتاهی زنده باقی نمیماند؛ اما در شرایط خاصی، مانند رطوبت بالا و پوست آسیبدیده، میتواند منتقل شود.