اسکار یا جای زخم، یکی از مشکلات شایع پوستی است که ممکن است پس از جراحات، عملهای جراحی، سوختگی یا جوشهای شدید ایجاد شود. این آثار گاهی به صورت برجسته و ضخیم ظاهر شده و علاوه بر تاثیرات ظاهری، میتوانند باعث احساس ناراحتی و محدودیت حرکت در ناحیه آسیبدیده شوند. روشهای متعددی برای درمان اسکار پوستی وجود دارد که یکی از موثرترین و پرکاربردترین آنها، درمان اسکار به روش کورتونتراپی است. این روش با استفاده از تزریق داروهای کورتونی به داخل بافت اسکار، باعث کاهش التهاب، مهار تولید بیش از حد کلاژن و در نتیجه کاهش حجم و بهبود ظاهر اسکارهای برجسته مانند کلوئید و اسکارهای هایپرتروفیک میشود. در این مقاله به بررسی نحوه عملکرد، مزایا، محدودیتها و مراقبتهای پس از درمان اسکار به روش کورتونتراپی میپردازیم تا شما را با این روش درمانی آشنا کنیم و به شما کمک کنیم بهترین تصمیم را برای بهبود ظاهر پوست خود بگیرید.
کورتونتراپی چیست؟
کورتونتراپی یا درمان با کورتون به استفاده درمانی از داروهای کورتیکواستروئیدی (که به اختصار کورتون نامیده میشوند) گفته میشود. این داروها ترکیباتی شبیه به هورمونهای طبیعی بدن هستند که توسط غده فوق کلیوی تولید میشوند و خاصیت ضدالتهابی، ضدحساسیت و سرکوبکننده سیستم ایمنی دارند.
کورتونتراپی چگونه انجام میشود؟
بسته به نوع بیماری یا مشکل پوستی، کورتونتراپی ممکن است به یکی از شکلهای زیر انجام شود:
- تزریقی (داخل ضایعه یا عضلانی): معمولاً برای درمان اسکار، کلوئید، یا التهابهای شدید پوستی
- خوراکی (قرص): برای بیماریهای سیستمیک مانند لوپوس، آسم شدید، یا بیماریهای خودایمنی
- موضعی (پماد یا کرم): برای مشکلاتی مثل اگزما، پسوریازیس، یا درماتیت
- استنشاقی یا اسپری بینی: در درمان آسم و آلرژی
کاربرد کورتونتراپی در پوست و زیبایی
در حوزه پوست و زیبایی، کورتونتراپی بیشتر برای درمان موارد زیر استفاده میشود:
- اسکارهای کلوئیدی یا هایپرتروفیک (برجسته)
- التهابهای مزمن پوست
- برخی بیماریهای پوستی خودایمنی
در این موارد، کورتون معمولاً به صورت تزریق مستقیم داخل ضایعه انجام میشود تا اندازه اسکار کاهش یابد، التهاب کم شود و ظاهر آن بهبود پیدا کند.
از کورتون تراپی برای چه نوع اسکارهایی استفاده میشود؟
کورتونتراپی بیشتر برای اسکارهای برجسته و ضخیم کاربرد دارد، بهویژه آنهایی که با رشد غیرعادی و بیشازحد بافت همراه هستند. مهمترین انواع اسکاری که با کورتون درمان میشوند:
1. اسکار کلوئیدی (Keloid Scar)
- رشد بیشازحد بافت همبند که فراتر از محل زخم اولیه گسترش مییابد.
- معمولاً سفت، براق، قرمز یا تیرهرنگ و برجسته است.
- کورتونتراپی در این موارد باعث کاهش التهاب، کوچک شدن اندازه کلوئید و جلوگیری از رشد بیشتر آن میشود.
2. اسکار هایپرتروفیک (Hypertrophic Scar)
- مانند کلوئید برجسته است، اما در محدوده زخم اولیه باقی میماند و رشد نمیکند.
- ممکن است با گذشت زمان بهتر شود، اما در موارد شدید یا پایدار، تزریق کورتون به کاهش ضخامت و قرمزی آن کمک میکند.
3. اسکارهای التهابی مقاوم به درمانهای سطحی
- گاهی اوقات زخمهایی که در ظاهر برجسته نیستند، اما دچار التهاب مزمن یا ضخیمشدگی محدود هستند، هم با تزریق کورتون بهتر میشوند.
مواردی که کورتونتراپی معمولاً استفاده نمیشود:
- اسکارهای آتروفیک (فرورفته مثل جای جوش یا آبله)
- اسکارهای صاف و نازک که مشکل زیبایی ایجاد نمیکنند
- اسکارهایی با عفونت فعال یا زخم باز
جینا کلینیک، بهترین مرکز برای انجام کورتون تراپی
اگر به دنبال درمان موثر اسکارهای برجسته، کلوئیدی یا هایپرتروفیک هستید، کورتونتراپی یکی از روشهای تخصصی و پرکاربرد در این زمینه است. اما برای رسیدن به نتیجه مطلوب، انتخاب یک مرکز معتبر و باتجربه اهمیت زیادی دارد. جینا کلینیک با بهرهگیری از پزشکان متخصص پوست، تجهیزات پیشرفته و رعایت کامل اصول بهداشتی، یکی از بهترین مراکز برای انجام کورتونتراپی در ایران بهشمار میرود.
مزایا کورتون تراپی در جینا کلینیک
- انجام تزریق توسط پزشکان مجرب و آموزشدیده
- استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی معتبر و ایمن
- ارزیابی دقیق نوع اسکار و انتخاب دوز مناسب
- محیطی کاملاً بهداشتی و استاندارد
- مشاوره تخصصی قبل و بعد از درمان برای کسب بهترین نتیجه
مزایای استفاده از روش کورتون تراپی برای درمان اسکارها
درمان اسکار با کورتونتراپی یکی از موثرترین روشها برای کاهش ضخامت و بهبود ظاهر اسکارهای برجسته است. این روش بهویژه برای اسکارهای کلوئیدی و هایپرتروفیک کاربرد دارد. در ادامه، مزایای اصلی استفاده از کورتونتراپی برای درمان اسکار را برای شما بیان میکنیم:
- کاهش ضخامت و برجستگی اسکار: کورتون با کاهش التهاب و مهار تولید بیشازحد کلاژن، باعث صافتر شدن اسکارهای برجسته میشود.
- بهبود ظاهر پوست: با کاهش قرمزی، تورم و سفتی اسکار، پوست ظاهری طبیعیتر و یکنواختتر پیدا میکند.
- جلوگیری از پیشرفت اسکار: در مواردی مثل کلوئید، کورتونتراپی میتواند از گسترش بیشتر بافت اسکار جلوگیری کند.
- روش غیرجراحی و کمتهاجمی: تزریق کورتون داخل ضایعه، یک روش سریع، سرپایی و بدون نیاز به جراحی یا بستری است.
- درد و ناراحتی بسیار کم: برخلاف برخی درمانهای دیگر مانند لیزر یا جراحی، کورتونتراپی معمولاً درد زیادی ایجاد نمیکند و دوران نقاهت ندارد.
- قابل ترکیب با سایر روشها: کورتونتراپی را میتوان همراه با روشهایی مثل لیزر، میکرونیدلینگ یا درمانهای موضعی انجام داد تا نتیجه بهتر حاصل شود.
- مناسب برای انواع پوست: کورتونتراپی در اغلب انواع پوستها قابل انجام است و در صورت انجام صحیح، خطر آسیب رنگدانهای بسیار کمی دارد.
کورتون تراپی چه عوارض و محدودیتهایی میتواند داشته باشد؟
استفاده از کورتونتراپی برای درمان اسکارها اگرچه موثر و رایج است، اما مانند هر روش درمانی دیگر، ممکن است با برخی عوارض و محدودیتها همراه باشد. آگاهی از این نکات میتواند به انتخاب آگاهانهتر و مراقبت بهتر پس از درمان کمک کند. عوارض احتمالی کورتونتراپی برای اسکار شامل موارد زیر میشوند:
- نازک شدن پوست (آتروفی پوستی): تزریق مکرر کورتون میتواند منجر به نازک شدن بافت پوست اطراف اسکار شود.
- تغییر رنگ پوست: کورتون ممکن است باعث روشنی یا تیرگی موضعی پوست شود، بهخصوص در افراد با پوست تیرهتر.
- تو رفتگی پوست در ناحیه تزریق: در مواردی ممکن است پوست به شکل گود افتاده یا فرورفته شود، بهویژه اگر دوز کورتون بالا باشد یا تزریق در بافتهای نازک انجام شود.
- افزایش قطرعروق خونی سطحی (تلانژکتازی): در برخی افراد، مویرگهای نازک روی پوست محل تزریق ممکن است نمایان شوند.
- پاسخ درمانی ضعیف یا برگشت اسکار: در بعضی موارد، اسکار به تزریق پاسخ نمیدهد یا پس از مدتی دوباره رشد میکند.
- درد یا التهاب موقت پس از تزریق: بلافاصله پس از تزریق، ممکن است درد، قرمزی یا تورم خفیف ایجاد شود که معمولاً موقتی است.
محدودیتهای کورتونتراپی
- برای اسکارهای فرورفته یا آتروفیک (مثل جای جوش) مناسب نیست.
- در زنان باردار یا افراد با بیماریهای خاص پوستی یا سیستم ایمنی باید با احتیاط انجام شود.
- در صورت عفونت فعال پوستی در محل تزریق نباید انجام شود.
- مصرف مکرر یا طولانیمدت آن ممکن است باعث عوارض سیستمیک شود (نادر ولی قابلتوجه).
- در مجموع، اگر کورتونتراپی توسط پزشک متخصص پوست و با ارزیابی دقیق اسکار و شرایط بیمار انجام شود، عوارض آن بسیار محدود و کنترلشدنی خواهد بود.
مراقبتهای لازم بعد از کورتون تراپی
پس از انجام کورتونتراپی برای درمان اسکار، رعایت مراقبتهای خاص میتواند در کاهش عوارض، افزایش اثربخشی درمان و جلوگیری از عود اسکار بسیار موثر باشد. در ادامه، مهمترین مراقبتهای بعد از تزریق کورتون شامل موارد زیر میشوند:
- پرهیز از دستکاری محل تزریق: تا چند ساعت بعد از تزریق، از لمس، فشار یا خاراندن ناحیه تزریقشده خودداری کنید.
- پرهیز از گرما و آفتاب مستقیم: حداقل ۴۸ ساعت پس از درمان از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، سونا، بخار یا دوش آب داغ خودداری کنید؛ چون میتواند باعث تحریک یا التهاب بیشتر شود.
- استفاده از کمپرس سرد در صورت تورم یا درد: در صورت بروز تورم یا قرمزی خفیف، میتوانید از کمپرس سرد (نه یخ مستقیم) به مدت ۱۰ دقیقه استفاده کنید.
- عدم استفاده از کرمهای لایهبردار یا ضد جوش: تا چند روز پس از تزریق، از محصولات قوی مانند رتینول، آلفاهیدروکسی اسید یا داروهای ضد جوش استفاده نکنید مگر با تجویز پزشک.
- رعایت بهداشت پوست ناحیه درمانشده: محل تزریق را با شوینده ملایم تمیز نگه دارید و از مواد تحریککننده استفاده نکنید.
- پرهیز از ورزش سنگین و تعریق زیاد در 24 ساعت اول: زیرا ممکن است باعث تحریک پوست یا افزایش التهاب شود.
- استفاده از کرم ضدآفتاب در صورت خروج از خانه: در روزهای بعد از درمان، استفاده از ضدآفتاب با SPF مناسب به جلوگیری از تغییر رنگ پوست کمک میکند.
چند جلسه برای کورتون تراپی نیاز است؟
تعداد جلسات مورد نیاز برای کورتونتراپی به چند عامل بستگی دارد و معمولاً بین ۳ تا ۶ جلسه متغیر است. این عوامل شامل موارد زیر میشوند:
- نوع و شدت اسکار
- اندازه و محل اسکار
- پاسخ بدن به درمان
- فاصله بین جلسات درمان